Sodalime Nedir?

Sodalime Nedir?

Anestezi cihazlarında hastadan çıkan nefesteki CO2 ve su buharını tutarak kapalı devre sisteme hasta nefesinin temizlenmiş olarak geri dönüşümünü sağlayan CaOH2 , NaOH, CaCl ve H2O ile malzemenin kullanım ömrünü belirleyen etil viole indikatörden oluşan granül halinde bir bileşimdir. Ameliyatlarda hastanın operasyon süresince baygın vaziyette kalmasını sağlayan anestezi cihazlarında bulunan kanister adı verilen kavanozlara doldurulan malzeme, hastadan çıkan nefesteki karbondioksit ve su buharını tutar. Hastanın arındırılmış nefesi anestezi cihazına geri verilir. Burada cihaz üzerindeki sistemden O2 ve diğer inhalasyon gazları (bayıltıcı gazlar) nın uygun karışımları ile karıştırılarak tekrar hastaya kendi nefesi verilmiş olur. Böylece ameliyathane ortamına hem hastanın nefesi çıkarılmamış olmakta hem de hastanın ameliyathane ortamından hava solumasının önüne geçilmiş olmakta ve böylelikle bu yoldan oluşabilecek enfeksiyon riski minimuma indirilmiş olmaktadır.

Malzeme ticari olarak piyasada genelde 5 kg.lık ve 20 kg.lık ambalajlar halinde sunulmaktadır. Normal iklim koşullarına sahip ülkemiz için, sodalime’ın aşırı sıcak ve güneş altında veya tam aksi yönde donma noktasında nakil ve muhafaza edilmemesi gerekmektedir. Dünya’daki bazı ülkelerin genel iklimsel koşullarının çok sıcak veya aşırı soğuk olmasına bağlı olarak, bazı markalar tarafından bu ülkelere özgü kimyasal bileşimlerinde farklılıklar uygulanmak suretiyle, özellikle nakliye esnasında karşılaşılabilecek ısısal etkileşimlere karşı, bu saklama koşullarının farklılaştırılması sağlanabilmektedir. Ambalajların kesinlikle yırtık, delik ve hava alacak şekilde açık tutulmaması gerekmektedir. Sodalime ambalajlanırken boşluk kısımları hava ile teması kesen özel bir gaz ile doldurulmaktadır. Bu gazın herhangi bir şekilde ambalaj açıldığında veya yırtıldığında kaçması durumunda sodalime’ın kesinlikle mümkün olan en kısa süre içerisinde tüketilmesi veya hiç tüketilmemesi gerekmektedir. Normal kullanım durumlarında ise ambalaj kapağının her kullanım sonrası sıkıca kapatılması gerekmektedir. Özellikle sodalime bileşimindeki indikatör, uzun süreli hava ile temas durumunda özelliğini kaybetmekte ve malzemenin kullanım süreci belirlenemez hale gelmektedir. Ayrıca, havadaki su buharı ile temas eden sodalime tepkime yaparak NH3 üretmekte ve bu da malzemeyi yine kullanılamaz hale getirmektedir. İlk defa açılımı belirleyen kapak emniyet kilitlerinin mutlaka sağlam olması gerekmektedir. Aksi taktirde ambalaj dış hava ile sürekli temas halinde kalmış olabilir bu da sodalime’ın kullanılamaz hale gelmiş olması olasılığını büyük ölçüde artırmaktadır.

Sodalime yapı olarak granül bir halde ve aynı zamanda da nem içerdiğinden zayıf bir yapıya sahiptir. Bu nedenle doğrudan ambalajın deforme olmasına neden olacak etkilerden uzak tutulması ve ezilmelere karşı önlem alınması gerekmektedir. Bu durum sodalime’da tozlanmaya sebebiyet vereceğinden ve bu tozlar da sodalime’ın kullanıldığı cihazlarda hastanın solunum devrelerine doğrudan gidebileceğinden hasta ve cihazlar açısından risk oluşturabilir. Uluslararası üretim prosesinde sodalime granül yapısının parçacık büyüklükleri dışında şekilsel hususta bir belirleyicilik yoktur. USP kriterleri bu noktada yalnızca granüler yapıya işaret etmektedir. Bu yapı, tamamen üreticilerin makine departmanına bağlı olarak kendilerince şekillendirilebilmektedir. Düzgün granül yapısındaki üretim, makine düzeneğinde imalat yapan firmalar açısından ticari olarak daha ucuz maliyet oluşturduğundan pek çok firma tarafından tercih edilebilmektedir. Ancak, bu yapı hiçbir zaman daha kolay ve fazla absorbsiyonun sağlandığı anlamına gelmemektedir. Aksine, fiziksel düzgünlük, kanisterlere konulan sodalime malzemesinin granül çeperlerinin birbirleri ile olan temas yüzeyini artırdığından, aralarından geçmesi gereken havanın sirkülasyonunu sanılanın aksine azaltmaktadır.